TVP Historia - 2023-12-27 22:20

Widowisko rozpoczyna scena przesłuchania Romualda Traugutta, kończy - wykonanie wyroku 5 sierpnia 1864 roku. Treścią spektaklu są wtopione w sceny przesłuchań kolejne etapy jego życia i walki: od krwawych i nielicznych zwycięskich, poprzez ratowanie słabnącej ojczyzny na polu dyplomatycznym, po ostatnią dramatyczną decyzję skupienia władzy w swoich rękach. Polski szlachcic wychowany na Litwie, skoligacony przez małżeństwo z rodem Kościuszki, znakomicie wykształcony - był żołnierzem cesarskiej armii rosyjskiej, oficerem cenionym i szybko awansującym aż do rangi podpułkownika, zasłużonym w wojennych kampaniach, które umacniały mocarstwową pozycję Rosji. Jego zdolności przywódcze, umiejętność logicznego myślenia, błyskotliwość stratega i orientacja w rosyjskich metodach prowadzenia wojny sprawiły, że dla powstańców roku 1863 stał się mężem opatrznościowym. Gdy sytuacja w kraju stawała się z dnia na dzień bardziej rozpaczliwa, Traugutt został właściwie zmuszony przez otoczenie do podjęcia decyzji przystąpienia do walki, a później objęcia faktycznej dyktatury powstania styczniowego. Ulegając moralnemu przymusowi, sam zapłacił najwyższą cenę za tę próbę ratowania patriotycznego zrywu. Romuald Traugutt w interpretacji Jerzego Radziwiłowicza jawi się jako postać pełnowymiarowa, w żadnym razie nie przypomina bohatera z pomnika. Widowisko przywołuje też ludzi, którzy szli obok niego - od szeregowych żołnierzy i zwykłych obywateli, po przywódców, generałów, dyplomatów. Tych, którzy zdradzali i tych, co ginęli, a "swoją krwią wyznaczyli granice utraconej ojczyzny".

wstecz