TVP 1 - 2024-02-26 21:10

Stworzył własny, specyficzny rodzaj komedii popularnonaukowej. Przed wojną należał do autorów hołubionych przez dyrektorów teatrów. Antoni Cwojdziński (1896 - 1972) był fizykiem, asystentem na Uniwersytecie Warszawskim, uczył tego przedmiotu w gimnazjum. Zafascynowany teatrem, postanowił wykorzystać scenę jako jedyną w swoim rodzaju katedrę. "Jestem pośrednikiem między wielkimi uczonymi a szerokim kręgiem odbiorców" - twierdził. Podszedł do tego zadania z rzetelnością naukowca. Studiował w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej, potem zdał egzamin aktorski, ukończył Wydział Reżyserii. Pod pseudonimem Antoni Wojdan występował w zespole "Reduty". Dopiero po dziesięciu latach terminowania w teatrze napisał pierwszą sztukę, "Teorię Einsteina" (1934), którą wystawił w "Reducie" Juliusz Osterwa. Później powstały "Epoka tempa" (1935) i "Freuda teoria snów" (1937). Mieszkając od 1941 roku w Stanach Zjednoczonych, śledził najnowsze osiągnięcia naukowe za granicą i czerpał pomysły do nowych sztuk - "Sny i", "Obrona genów", "Hipnoza", "Sprzężenie zwrotne". Po wojnie polskie teatry wystawiły prawie wszystkie jego komedie. W latach sześćdziesiątych cieszyły się one nawet sporym wzięciem. Autor, który ostatnie lata życia spędził w Londynie, przyjechał w 1964 roku do Warszawy i pod jego kierunkiem Teatr Współczesny przygotował "Hipnozę", z Zofią Mrozowską i Kazimierzem Rudzkim. Oboje wystąpili też w spektaklu telewizyjnym w 1967 roku. Joanna Żółkowska, odtwórczymi roli Reny, wyznała, że w nowej inscenizacji oboje z Piotrem Fronczewskim bardzo starali się, aby sztuka napisana w 1947 roku nie zabrzmiała po latach jak pastisz. Chcieli, by znalazł się w niej klimat tamtych lat, a jednocześnie - coś współczesnego. Niewątpliwie takim akcentem jest uczucie, które łączy parę bohaterów. Wojenne losy rzuciły ich do Nowego Jorku. Rena jest aktorką, uskarża się na dziwne bóle gardła i zgłasza się do lekarza na seanse hipnotyczne w nadziei, że to ją uleczy. Medycy, których wcześniej odwiedziła, w tym także prowadzący pacjentkę doktor Zachara, nie dopatrzyli się u niej żadnych dolegliwości. Doktor Jan, na którym urok pięknej i sławnej damy od dawna wywierał wielkie wrażenie, przeprowadza szczegółowy wywiad lekarski, wypytuje kiedy i jak objawiła się dolegliwość. Seans hipnotyczny przynosi pacjentce wyraźną poprawę. "Służbowa" znajomość lekarza i pacjentki w trakcie kolejnych wizyt przeradza się w przyjaźń, która załamuje się nagle, gdy Jan dowiaduje się, że Rena jest zaręczona z Zacharem. Cierpiący męki zazdrości doktor nie wie jednak, że aktorka ma wobec niego pewne ukryte zamiary.

wstecz