TVP Historia - 2023-12-06 18:00

debata

Od marca 1943 roku polscy komuniści w organizowali w Związku Sowieckim Związek Patriotów Polskich. Formalnie został on powołany 9 czerwca 1943 roku. We władzach związku znaleźli się: Wanda Wasilewska, Stanisław Skrzeszewski, Stefan Jędrychowski, Włodzimierz Sokorski i Zygmunt Berling. Było to de facto narzędzie polityki Stalina w kwestii polskiej. Związek miał przygotować warunki do przejęcia władzy przez komunistów w powojennej Polsce. Prowadził działalność kulturalną, socjalną i propagandową wśród ludności polskiej w Związku Sowieckim. Jej rozwinięcie nastąpiło po zerwaniu przez Związek Sowiecki stosunków dyplomatycznych z rządem polskim na uchodźstwie po ujawnieniu zbrodni katyńskiej w kwietniu 1943 roku. Od maja 1943 roku związek współorganizował 1. Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W lipcu 1944 podporządkował się Krajowej Radzie Narodowej. Uczestniczył w powołaniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Przesiedlał Polaków i Żydów ze Związku Sowieckiego do Polski. Został rozwiązany w 1946 roku. Kwestie do poruszenia w dyskusji: Treny zajęte przez Związek Sowiecki w 1939 roku - tu znaleźli schronienie polscy komuniści. Czy dobrze się tu czuli? Czy Stalin ufał im? Kim była Wanda Wasilewska? Jakie plany miał Stalin wobec polskich komunistów? Powstanie Związku Patriotów Polskich - narodziny idei. Jakie cele stawiał? Kiedy związek "rozwinął skrzydła"? Zerwanie przez Związek Sowiecki w kwietniu 1943 roku stosunków dyplomatycznych z Rządem RP na uchodźstwie. Działalność wśród Polaków przebywających w Związku Sowieckim. Powstanie 1. Dywizji im. Tadeusza Kościuszki. Czy działacze ZPP chcieli powstania polskiego wojska? Lipiec 1944 - podporządkowanie Krajowej Radzie Narodowej; Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Udział w repatriacji. Rozwiązanie ZPP w 1946 roku. Powojenne kariery działaczy związku. Goście: prof. Henryk Stańczyk - Wyższa Szkoła Menedżerska, prof. Daniel Boćkowski - Instytut Historii PAN, dr Wojciech Marciniak - Uniwersytet Łódzki.

wstecz