TVP Historia - 2023-07-08 18:25

debata

"Spór o historię" to program, w którym zaproszeni do studia historycy dyskutują o ważnych epizodach w historii Polski. Temat: losy żołnierzy polskich po zakończeniu II wojny światowej. "Mamy dzisiaj dość wojska i waszej pomocy nie potrzebujemy. Może pan swoje dywizje zabrać" - powiedział Winston Churchill do generała Władysława Andersa, który zarzucił mu sprzedanie Polski w Jałcie. Los żołnierzy generała Andersa był przesądzony. Zostali sprzedani Stalinowi. Miasta i wsie, z których pochodzili, znalazły się w granicach Związku Sowieckiego. Nieliczni zdecydowali się na powrót do komunistycznej Polski. Ci, którzy pozostali na Zachodzie, szybko przekonali się, że nie zawsze są tu mile widziani. Często wykonywali najcięższe prace poniżej swoich kompetencji. Taki los spotkał chociażby zwycięzcę spod Falaise generała Stanisława Maczka, który po demobilizacji osiadł w Edynburgu. Aby utrzymać rodzinę, pracował w fabryce. Gdzie osiedlali się zdemobilizowani żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie? Dlaczego zwycięska Europa tak szybko zapominała o polskim wkładzie w zakończenie wojny? Kiedy Polska była najbardziej pożądanym aliantem? Kiedy jej pozycja zaczęła słabnąć? Ilu polskich żołnierzy walczyło na froncie zachodnim? Konferencja w Jałcie - przypieczętowanie powojennego losu Polski; a jednak wojsko walczy; żołnierze gen. Andersa, pochodzący w znacznej mierze z kresów wschodnich już wiedzą, że do domu nie powrócą. Już podczas bitwy o Monte Cassino żołnierze Nowej Zelandii i Australii zaproponowali Polakom, aby po wojnie osiedlili się u nich. Zakończenie II wojny światowej - nie ma nas wśród państw przyjmujących kapitulację III Rzeszy. Dlaczego? Jak wyglądała ewakuacja żołnierzy z Włoch? Czy obyło się bez kłopotów? Defilada zwycięzców w Londynie. Jaki udział ma w tym Polska? Kiedy sympatia do polskich żołnierzy przechodzi w nieukrywaną niechęć? Czy ma na to wpływ sytuacja ekonomiczna w Europie podnoszącej się po kilkuletniej wojnie? Losy polskich dowódców; "srebrna brygada" [czyszczenie sreber przez polskich żołnierzy]; barman i szatniarz gen. Stanisław Maczek; magazynier gen. Stanisław Sosabowski. W Polsce pozbawieni obywatelstwa; Rada Państwa pozbawiła obywatelstwa ponad 70 dowódców Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia - zadania. Jak odnajdywali się na emigracji młodzi żołnierze? Ilu zdecydowało się pozostać na Zachodzie? Co wiemy o tych, którzy pochodzili z kresów wschodnich i zdecydowali się po wojnie wrócić w rodzinne strony - wówczas już na terenie Związku Sowieckiego. Stosunek Anglików do polskich żołnierzy po wojnie.

wstecz