You are using an outdated browser. For a faster, safer browsing experience, upgrade for free today.

Loading...


TVP 1
TVP 2
Polsat
TVN
TV 4
PULS
PULS 2
TVN 7
TV 6
Super Polsat
Stopklatka TV
Eska TV
TTV
Polo TV
ATM Rozrywka
TV Trwam
Fokus TV
TVP ABC
TVP Kultura
TVP Sport
TVP Info
TVP Historia
TVP Seriale
TVP HD
TVN Style
TVP Polonia
Tele 5
Polskie 100 lat - Polityka państwa wobec Kościoła w latach 1944 - 1956

TVP Historia - 2023-12-29 20:55

cykl dokumentalny

Komunistyczny aparat państwowy po 1945 roku dążył do podporządkowania sobie Kościoła katolickiego i ograniczenia jego aktywności do tolerowanych przez władze działań w sferze religijnej. Po krótkim okresie w miarę liberalnej polityki wobec Kościoła od początku 1948 roku zaczęto podejmować zdecydowane kroki przeciwko Kościołowi. Powstała dywersyjna struktura tzw. księża patrioci, zaktywizowała się grupa PAX. Kościół spotkały szykany w podatkowej, oświatowej i wydawniczej sferze jego aktywności. Odebrano instytucję charytatywną Caritas. Przeprowadzono kilka pokazowych procesów księży, z wieloletnimi wyrokami w tym także kar śmierci na szczęście niewykonanych. W 1951 roku internowano administratorów apostolskich na tak zwanych ziemiach odzyskanych, a w 1953 roku internowano prymasa Stefana Wyszyńskiego. Rozwiązano blisko 60 niższych seminariów zakonnych, a także internatów i niektórych domów formacyjnych zgromadzeń zakonnych. Na początku 1953 roku w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego utworzono Departament XI, który odpowiadał za realizację wytycznych władz w ich stosunkach z Kościołami i związkami wyznaniowymi. Dekret o obsadzaniu stanowisk kościelnych uzależnił od zgody właściwych organów państwowych wszelkie zmiany organizacyjne i personalne oraz zobowiązywał duchowieństwo do składania przed urzędnikami państwowymi ślubowań na wierność PRL. W sierpniu 1954 roku zamknięto wszystkie żeńskie domy zakonne na Ziemiach Zachodnich i Północnych, a wiele zakonnic wysłano do obozów pracy. Jesienią 1955 roku narodził się zamysł likwidacji zakonów. Szczęśliwie tych jak i wielu innych planów nie udało się już zrealizować. Przełomowym dla relacji państwa z Kościołem był rok 1956. Podczas powstania poznańskiego formułowano między innymi żądania rewizji polityki wyznaniowej i uwolnienia prymasa Wyszyńskiego. Nowy I sekretarz partii, Władysław Gomułka, zdawał sobie sprawę, że dla uspokojenia nastrojów społecznych jednym z istotnych gestów jest uwolnienie prymasa Wyszyńskiego.

wstecz