TVP Historia - 2025-10-30 18:30

cykl dokumentalny

Na początku XX wieku minęło ponad 100 lat od czasu, gdy Polska utraciła Niepodległość. Kilkakrotnie podejmowano walkę zbrojną, by doprowadzić do odrodzenia Rzeczpospolitej. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku zaczęły kształtować się nowoczesne ruchy ideowe, które stały się fundamentem polskiego życia politycznego: ruch socjalistyczny, narodowy, ludowy oraz chrześcijańsko-demokratyczny. Działacze wywodzili się z młodej inteligencji i nie zgadzali się na bierność wobec zaborców. W kierownictwie Polskiej Partii Socjalistycznej na czoło wysunął się Józef Piłsudski. Przywódcą tajnej Ligi Narodowej został Roman Dmowski. W działaniach wielu Polaków dominowała idea pracy organicznej, której celem był rozwój gospodarczy i likwidacja zacofania cywilizacyjnego. Jej zwolennicy byli zdecydowani trwać przy polskości, ale rezygnowali z walki o suwerenność. Po odzyskaniu niepodległości Polska musiała nie tylko zjednoczyć gospodarkę, ale też ujednolicić prawo, administrację, szkolnictwo, walutę, podatki oraz system miar i wag. Trudności nastręczały również wyraźne różnice w poziomie rozwoju regionów, wynikające z przynależności do zaborczych państw. Brakowało też połączeń komunikacyjnych, zwłaszcza kolejowych, które wcześniej służyły interesom trzech różnych mocarstw. W okresie międzywojennym do najważniejszych osiągnięć należały: budowa portu i miasta Gdynia, utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego oraz stworzenie własnej marynarki. Polska inżynieria i technika osiągnęły wtedy uznanie nie tylko w kraju, ale także za granicą.

wstecz