TVP Polonia - 2023-05-04 03:55

film dokumentalny

Film ukazuje heroiczną walkę o przetrwanie ludzi, którzy z różnych powodów emigrowali z ziem polskich do krajów Ameryki Południowej. Twórcy dokumentu sięgnęli po archiwalne zdjęcia i filmy z najważniejszych okresów polskiej państwowości. Ich uzupełnieniem są wywiady z potomkami polskich imigrantów mieszkającymi obecnie w Argentynie i Brazylii oraz wypowiedzi osób z Polski, które zajmują się problematyką emigracji. Wiele z pokazanych nagrań wcześniej nigdy nie było upublicznionych, co stanowi ogromną wartość filmu. Treści są przedstawione dosłownie, bezpośrednio lub za pośrednictwem świadków. W dokumencie udało się uniknąć taniej pompatyczności, a jego treść jest wzbogacona nastrojową muzyką, animacjami i fotografiami. Na przestrzeni wieków emigracja z ziem polskich do Ameryki Południowej objęła kilkaset tysięcy osób. Polacy emigrowali za ziemią, chlebem i wolnością, a historia tej emigracji to jest najczęściej historia wielkiego wysiłku, bardzo ciężkiej pracy, niezwykłych wyrzeczeń, to jest historia bólu, śmierci, przystosowywania się do niezwykle ciężkich warunków geograficznych, klimatycznych, adaptowania się w środowisku całkowicie obcym i niezrozumiałym. Jednym z pierwszych Polaków, którzy znaleźli się na amerykańskim kontynencie był Krzysztof Arciszewski zastępca naczelnego dowódcy wojsk Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej w Brazylii. W połowie XIX w. , w okresie popowstaniowym, do Ameryki Południowej emigrowali przede wszystkim uczestnicy powstań narodowo - wyzwoleńczych. Była to tzw. Wielka Emigracja. Znajdowali się wśród nich, m.in: Ignacy Domeyko, Ernest Malinowski, Edward Jan Habich, którzy przyczynili się do rozwoju takich krajów, jak: Chile i Peru. Na przełomie XIX i XX stulecia miała miejsce jedna z największych fal emigracyjnych z Europy Środkowej, nazywana "gorączką brazylijską". Tysiące chłopów z Galicji, Małopolski, ale także z zaboru pruskiego opuszczało wsie i emigrowało na statkach do Brazylii i Argentyny z nadzieją na pozyskanie ziemi. Najwięcej osób polskiego pochodzenia osiadło wówczas w stanie Paran w Brazylii oraz prowincji Misiones w Argentynie. W okresie międzywojennym intensywność fal emigracyjnych nieco opadła, bo najważniejszym celem odrodzonego państwa polskiego było umocnienie jego granic i rozwój. Potrzebne były ręce do pracy, choć zdarzało się, że na przeludnionych wsiach pojawiali się ludzie nazywani często ludźmi zbędnymi. To oni emigrowali za ocean w poszukiwaniu ziemi i chleba. Po zakończeniu II wojny światowej największą grupę polskich emigrantów do krajów Ameryki Południowej stanowili żołnierze armii gen. Władysława Andersa, którzy ze względów politycznych nie mogli lub nie chcieli wracać do ojczyzny. Duża ich część osiadła w Argentynie, Brazylii, Peru i Paragwaju. W czasie istnienia PRL-u emigrowali głównie działacze polityczni, którzy wyrażali sprzeciw sowietyzacji Polski. Ten trend zmienił się dopiero po wyborze Karola Wojtyły na papieża. To m.in. dzięki św. Janowi Pawłowi II nastąpił upadek komunizmu w Polsce, a członkowie Polonii w Argentynie, Brazylii, Paragwaju, Chile, Urugwaju i w innych krajach Ameryki Południowej zaczęli ponownie poszukiwać polskich korzeni i uczyć się polskiej historii. Do dziś, na obszarze Ameryki Łacińskiej żyje kilka milionów potomków polskich imigrantów, którzy często nie mówią już po polsku, ale wciąż czują się Polakami! Mimo, że w filmie przede wszystkim akcentuje się najważniejsze wydarzenia w dziejach Polski i ich wpływ na podejmowanie przez osoby polskiego pochodzenia decyzji o emigracji, to jednocześnie produkcja ta jest daleka od hagiografii i podawania suchych faktów.

wstecz