TVP Historia - 2023-04-08 07:00

cykl dokumentalny

Jan Józefat Potocki (ur. 13 lipca 1888 r. w Kielcach, zm. 9 kwietnia 1940 r. w Katyniu) polski duchowny ewangelicko - reformowany, działacz niepodległościowy, a następnie polonijny w USA, naczelny kapelan duszpasterstwa ewangelicko - reformowanego w WP, major. Był synem Juliana i Lucyny z Chorzelskich. Wydalony z gimnazjum kieleckiego w VI kl. , po strajku szkolnym z lutego 1905 r. ; był także więziony przez władze carskie za druk i kolportaż skryptów do nauki polskiego. Do matury pobierał prywatne nauki, jednocześnie angażując się w działalność Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Aresztowany w 1908 r. , spędził 4 - lata w carskim więzieniu, a następnie został skazany na dożywotnie osiedlenie na Syberii. Udał się na emigrację do USA, gdzie był działaczem polonijnym, redaktorem polonijnej tygodniówki Jedność Polonia, członek organizacji politycznej Komitet Obrony Narodowej. Absolwent Wydziału Teologicznego w Blomfield, w USA z 1928 r. Pastor Polskiego Prezbiteriańskiego Zboru św. Pawła w Baltimore. Do Polski powrócił w 1934 r. , już w roku następnym zostając powołanym do duszpasterstwa wojskowego jako kapelan WP w Dowództwie Korpusu Okręgu nr VIII w Toruniu. Wiosną 1939 r. , awansowany na szefa Głównego Urzędu Duszpasterstwa Ewangelicko - Reformowanego w WP, z jednoczesnym zachowaniem obowiązków w Toruniu. Po kampanii wrześniowej znalazł się w sowieckiej niewoli. Więziony w Szepietówce i Starobielsku, a następnie wraz z innymi duchownymi obrządków rzymskokatolickiego i prawosławnego w moskiewskim więzieniu na Łubiance. Zamordowany przez NKWD w ramach tzw. zbrodni katyńskiej. Po wojnie jego żona i syn osiedli w Baltimore.

wstecz