TVP Kultura - 2023-06-03 23:20

dramat

W 1978 r. David Lynch poznał Christophera de Vore i Erica Bergena, autorów scenariusza "Człowieka słonia", poszukujących możliwości jego sfilmowania. Tekst opowiadał o Johnie Merricku - żyjącym pod koniec XIX w. w Anglii człowieku cierpiącym na rzadką chorobę. Objawiała się ona przede wszystkim nadmiernym, nieproporcjonalnym rozrostem kości i ogólną deformacją ciała. Lynch, któremu spodobał się pomysł nakręcenia filmu osadzonego w realiach wiktoriańskiej Anglii, zgodził się reżyserować pod warunkiem, że film będzie czarno - biały. Przerobił też scenariusz, sięgając do tekstów źródłowych: pamiętników Fredericka Trevesa, lekarza, który zaopiekował się Merrickiem "The Elephant Man and Other Reminiscences" oraz "The Elephant Man: A Study in Human Dignity" Ashleya Montagu. Ponadto dodał zagadkowy prolog i w efekcie również on wymieniony jest w czołówce filmu jako współautor scenariusza. "Człowiek słoń" zdobył w 1980 r. trzy nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej. Jedno z tych prestiżowych wyróżnień przypadło odtwórcy głównej roli, Johnowi Hurtowi. W tym samym roku film otrzymał aż osiem nominacji do Oscara, a rok później został uhonorowany francuskim Cezarem. Dzieło Lyncha to wnikliwe studium nieprzystosowania, opowieść o tolerancji, o potrzebie zauważania człowieka, jego odmienności i niepowtarzalności. Cierpienie i nieszczęście Merricka nie wiąże się tylko z samą jego odmiennością, brzydotą i bólem towarzyszącym chorobie. Najdotkliwsze dla niego jest osaczenie przez żądnych sensacji ludzi, ciągłe wystawianie na pośmiewisko. W pewnym sensie takimi podglądaczami stają się również widzowie filmu, chociaż reżyser nie epatuje ich widokiem swego bohatera. Dopiero po pół godzinie po raz pierwszy pokazuje w pełnym świetle jego twarz. W 1884 r. młody, ambitny lekarz Frederick Treves trafia przypadkowo do jarmarcznej budy cyrkowej, w której wystawiono na pokaz istotę nazywaną Człowiekiem słoniem. Zaintrygowany tym, co ujrzał, dobija targu z właścicielem dziwnej postaci, niejakim Bytesem, i "wypożycza" od niego Człowieka słonia, aby dokładniej zbadać tak rzadki przypadek medyczny. Nieszczęśnik nazywa się John Merrick. Wycieńczony astmą i nieludzkim traktowaniem, zostaje przewieziony do szpitala. Okazuje się, że straszliwie zdeformowane ciało kryje człowieka o niezwykłej inteligencji i wrażliwości. Doktor Treves poświęca się bez reszty swemu nowemu pacjentowi, cierpliwie prowadzi kurację i stanowczo odrzuca żądania Bytesa, który domaga się zwrotu swojej "własności". Wieść o Człowieku słoniu szybko rozchodzi się po mieście. John Merrick staje się obiektem powszechnego zainteresowania. W szpitalu odwiedza go nawet słynna aktorka Madge Kendall, w której Merrick zakochuje się od pierwszego wejrzenia. Pod jej wpływem zaczyna się interesować teatrem, muzyką, literaturą. Ale pewnej nocy zostaje uprowadzony i ponownie trafia do cyrku Bytesa.

(THE ELEPHANT MAN)

Dramat psychologiczno - obyczajowy, 119 min, USA/Wielka Brytania 1980 Reżyseria: David Lynch Scenariusz: Christopher de Vore, Eric Bergren, David Lynch Aktorzy: Anthony Hopkins, John Hurt, Anne Bancroft, John Gielgud, Wendy Hiller, Freddie Jones, Michael Elphick, Hannah Gordon i inni

wstecz